1 lutego 2024 w Chełmnie odbyło się Walne Zebranie Członków. Zarząd złożył sprawozdanie z rocznej działalności. Członków zapoznano w warunkami działalności, trudnościami i sukcesami, podjęto decyzję o zleceniu przebudowy i prowadzenia strony internetowej firmie zewnętrznej. WZC udzieliło absolutorium Zarządowi za rok 2023. Poniżej sprawozdanie Zarządu z działalności w 2023 roku. W zabraniu uczestniczyli koledzy z innych WOI, będący naszymi członkami wspierającymi, bo w ich imieniu też podejmujemy działania.
Sprawozdania Zarządu SOI „CHEŁMINIACY 1982” za 2023 rok.
Rok 2023 to również rok wyborczy. Od 1 kwietnia Zarząd działa w nowym składzie, zmienił siedzibą oraz ze względów komunikacji adres korespondencyjny.
Po bardzo intensywnym roku 2022, na który przypadała 40 rocznica utworzenia Wojskowych Obozów Internowania, wydawało się, że intensywność działania SOI „CHEŁMINIACY 1982” w roku 2023 powinna trochę wyhamować.
Jednak sytuacja jaka się wytworzyła na styku interesu byłych internowanych w WOI a Centralnym Archiwum IPN w Warszawie oraz Urzędem ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych wymusiła niejako zwiększoną aktywność „Chełminiaków” na polu upowszechniania wiedzy o tej formie represji wobec opozycjonistów stanu wojennego. Obie wymienione instytucje zaczęły żądać od byłych internowanych dowodów ich działalności w podziemiu. Zaczęły kwestionować wyniki śledztwa prokuratorskiego, wyroki sądów warszawskich, opracowania historyków IPN. Zaczęło się to przenosić na sądy rozpatrujące wnioski o zadośćuczynienie: w Szczecinie, Gdańsku, Łodzi. Ponieważ to „Chełminiacy” byli motorem wszystkich zmian w ustawach, dotyczących wszystkich WOI oraz jesteśmy jedyną sprawną organizacją skupiającą byłych internowanych w WOI, zostaliśmy niejako zmuszeni do działań zmierzających do odwrócenia tych szkodliwych tendencji. Podjęliśmy szereg spotkań z kierownictwem IPN oraz UdSKiOR, które pomimo początkowych niepowodzeń zaczynają się krystalizować na korzyść byłych internowanych. Nie zadowala nas to do końca, ale zarówno opór urzędniczej materii jak i niska efektywność organizacyjna byłych internowanych z pozostałych WOI nie przyśpieszają sprawy, chociaż obserwujemy postępy.
Na dzień dzisiejszy kwerendę wobec internowanych w pozostałych obozach mają prowadzić poszczególne oddziały IPN. Na naszą interwencję, prokurator IPN wydał postanowienie o wszczęciu śledztwa w sprawie WOI w: Brzegu, Głogowie i Jarosławiu. Poszczególne oddziały IPN otrzymały od nas listy internowanych z ich terenu jurysdykcyjnego, jesteśmy w kontaktach z dyrektorami tych oddziałów. Dla wzmocnienia naszej, „Chełminiaków” pozycji oraz zwiększenia efektywności działania postanowiliśmy traktować kolegów z pozostałych obozów jako naszych członków wspierających.
Dla wzmocnienia przekazu oraz z chęci dotarcia do szerokiego spektrum społeczeństwa podjęliśmy i podejmujemy szereg działań przybliżających wiedzę o tej formie internowania oraz sygnalizujemy trudności, na które napotykają byli internowani. Za każdym razem staramy się aby gospodarze zapraszali młodzież szkolną, bo to młodzi przeniosą wiedzę na kolejne pokolenie.
Poniżej krótki szkic podjętych działań.
Upamiętnienia:
– 19.06 – odsłonięcie tablicy WOI w Unieściu,
– 18.09 – odsłonięcie tablicy w WOI w Czarnem.
Wernisaże wystawy „I nazywali to Wojskiem Polskim …”:
– Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie,
– w Klubie „Bałtyk” w Koszalinie, spotkanie z seniorami,
– Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Kielcach, wystawa prezentowana w Filiach: Busko Zdrój, Jędrzejów, Pińczów, Kazimierza Wielka, Włoszczowa, Końskie,
– Urząd Miasta Czarne,
– prezentacja wystawy IPN o/Szczecin „Podeptana Godność” w Unieściu,
– Akademia Piotrkowska w Piotrkowie Trybunalskim,
– Fabryka Aktywności Miejskiej w Łodzi,
– Biblioteka Czterech Kultur w Łodzi,
– Muzeum Orła Białego w Skarżysku Kamiennej,
– Urząd Miejski w Słupsku,
– LO w Redzikowie, spotkanie z seniorami,
– Gdańsk- LOM „Spartakus”, LO CN-B „Feniks”,
Wernisaże wystawy IDS „Solidarność do wojska”:
– Katolickie Centrum Kultury w Jarosławiu,
– Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Ostrołęce,
– Centrum Historii „Zajezdnia” we Wrocławiu,
Spotkania:
– lekcje historii w 2 BZL im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Złocieńcu,
– udział w Przysiędze kursantów 2 BZL w Gryfinie, wręczenie Medalu Stulecia Odzyskanej Niepodległości Gen. Dariuszowi Machuli z naszego wniosku,
– konferencja i wystawa w Szkole Podstawowej w Mielnie,
– lekcje historii w gdańskich szkołach mundurowych: „Spartakus” i „Feniks”,
– prezentacja filmu „Labirynt” w TVP Historia oraz audycja radiowa na Festiwalu” Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci
Udział w uroczystościach rocznicowych:
– rocznica likwidacji WOI: Bydgoszcz, Koszalin,
– rocznice utworzenia WOI: Unieście, Koszalin, Złocieniec, Czarne,
– rocznica wprowadzenia stanu wojennego: Koszalin, Chełmno, Czarne.
Planując upamiętnienia w 2024 roku podjęliśmy kontakty z oddziałami IPN w Rzeszowie, Wrocławiu, Szczecinie i Białymstoku celem finalizacji planów uroczystości upamiętniających WOI w Jarosławiu, Brzegu, Szczecinie i Węgorzewie. W tym ostatnim miejscu rozmowy są na etapie wstępnym, w pozostałych daleko zaawansowane. Decyzje polityczne związane z finansowaniem IPN nie nastrajają jednak optymistycznie. W każdym bądź razie nie ustajemy w wysiłkach.
Podjęliśmy inicjatywę dokooptowania swoich przedstawicieli do Rady do Spraw Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych oraz do Rad Wojewódzkich. Okazało się, że znaczna część osób obecnie delegowanych do tych Rad nie orientuje się, że takie formy represji jak internowanie pod pozorem ćwiczeń wojskowych istniały i w wielu wypadkach negatywnie opiniowali wnioski internowanych w WOI.
Stan osobowy SOI „CHEŁMINIACY 1982” na koniec 2023 roku zamknął się liczbą 126 członków oraz 11 członków wspierających z obozów: Budowo, Brzeg, Jarosław, Węgorzewo.
Niestety, w mijającym roku pożegnaliśmy kolejnych 3 Kolegów z pierwszym Przewodniczącym Stowarzyszenia, jednym z najbardziej zaangażowanych i zasłużonych w jego organizację i przebieg spraw związanych ze śledztwem i rozprawami przed warszawskimi sądami w sprawie WOI w Chełmnie, Józefem Pinterą na czele oraz Marek Rajski i Leszek Warda. Otrzymaliśmy również wiadomość, że w kwietniu 2022 zmarł Roman Kuropatwa, nie był członkiem naszego Stowarzyszenia ale wg naszych danych jest to 84 „chełminiak”, który od nas odszedł. Cześć Ich pamięci.
